• HISTORIA I DZIŚ.....

          •  

            monografia_Baczyny.pdf    - kliknąć, aby obejrzeć

            Historia i dziś...........

                     Koniec II wojny światowej i zmiany terytorialne na obszarze Europy nie pozostały bez wpływu na przebieg granic państwa polskiego. W 1945 roku zachodnia granica Polski oparta została na linii Odry, tym samym w jej skład weszła część ziem Brandenburgii, także Ziemia Lubuska. Polska administracja w owym czasie zmagała się z wieloma trudnościami
            na obszarze całego kraju i na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Były to trudności związane m.in.z repatriantami, nowymi osadnikami, uchodźcami, mieniem poniemieckim, a także formowaniem nowego systemu administracji - polskiego systemu administracji.[1] Wśród zadań postawionych przed nowym administratorem była szeroko rozumiana oświata, budowa nowej sieci placówek oświatowych: szkół, przedszkoli, bibliotek, czytelni, teatrów i innych jednostek kultury, które poza celem stricte edukacyjnym miały za zadanie włączyć się w proces pełnej i szybkiej integracji Ziem Zachodnich z pozostałą częścią kraju. Szkoła miała odgrywać decydującą rolę w procesie integracji społeczeństwa Ziem Zachodnich, jej adaptacji i podniesienia poziomu kultury. Realizacja postawionego zadania nie przebiegała jednak równomiernie i w planowanym tempie. Trudności, które napotkano, zarówno w obszarze zasobów ludzkich jak i materialnych, wpłynęły na spowolnienie tego procesu.[2] Nie bez wpływu na jego przebieg pozostał brak spójności pomiędzy nauczaniem, prowadzonym początkowo według planów oraz programów przedwojennych, a nowymi celami i warunkami społeczno - politycznymi oraz gospodarczymi. Ponadto nie należy zapominać o zbyt pośpiesznym tempie reformowania owych planów i programów przez władze oświatowe, które na domiar realizowane miały być przez nie zawsze w pełni przygotowane ciało pedagogiczne.                     

                    Wprowadzony w roku 1945 trójstopniowy podział administracyjny kraju wyznaczył granice województw, powiatów i gmin, w województwie poznańskim znalazł się powiat gorzowski, a w nim ówczesna gmina Kłodawa z wsią Baczyna. Zniszczenia wojenne, tak dotkliwe dla większych ośrodków miejskich, jak pobliski Landsberg, ominęły Baczynę, z której niemieccy mieszkańcy (w 1939 r. Bayersdorf zamieszkiwało 687 os.)[3] zostali wysiedleni, a należący i pozostawiony przez nich majątek przejęli polscy osadnicy.            
                       Adaptacja nowego miejsca przebiegała pod nadzorem administracji organizującej życie nowo przybyłym - osiedleńcom z wschodniej i centralnej Polski. Część ich przyszłego życia miała stanowić edukacja szkolna, której struktura była wówczas w trakcie kolejnego etapu formowania.

                       Resort Oświaty PKWN wydał Wytyczne organizacji publicznych szkół powszechnych w  roku szkolnym 1944/45. Przewidywał on umożliwienie ukończenia szkoły III stopnia wszystkim uczniom. Szkoły I stopnia o jednym nauczycielu miały być przekształcone w tzw. szkoły niepełne. Nauka w tych szkołach odbywać się miała w trzech lub czterech pierwszych klasach jednorocznych. Ponadto miano w nich realizować program odpowiednich klas szkoły III stopnia. Dzieci starsze z obwodu takiej niepełnej szkoły miały być kształcone w szkołach powszechnych wyżej zorganizowanych, zwanych też zbiorczymi. Jeżeli droga ucznia do szkoły zbiorczej wynosiła więcej niż 4 kilometry, miał on być podwożony. Szkoły I stopnia
            o dwóch nauczycielach mogły być przekształcone w szkoły niepełne, w których realizowano program pięciu lub sześciu klas jednorocznych. Jeżeli liczba uczniów była większa niż 80, szkoła niepełna miała mieć sześć klas. Najstarsi uczniowie mogli pobierać naukę w ramach klasy siódmej w najbliższej szkole zbiorczej. O ostatecznym kształcie powojennej struktury szkolnictwa przesądziła Instrukcja Ministra Oświaty z dnia 16 lipca 1945 r. w sprawie realizacji obowiązku szkolnego i organizacji szkół powszechnych w roku szkolnym1945/46.[4]    W  roku 1949[5] powołano do życia tymczasową szkołę ogólnokształcącą stopnia podstawowego dla obwodu Baczyny i Marwic, jako szkołę zbiorczą – obejmującą wieś Racław i część wsi Chróścik, w 1951r. także wieś Wysoka.[6]. Szkoła i przedszkole w Baczynie pierwotnie zlokalizowane zostały w budynku kurii biskupiej, dawnej plebani popastorskiej (parafii ewangelickiej zniszczonej w 60%), jednocześnie zajęcia lekcyjne od roku 1949, po przeprowadzonym remoncie, odbywały się w budynku należącym do Gminnej Rady Narodowej (zniszczonym w 50 %).[7]

            Budynek parafii ewangelickiej (wybudowany w 1902 r.), w którym ulokowana została szkoła

            Wejście do budynku szkolnego. Klasa VI, rok szkolny 1949/1950.

            Mimo zakwalifikowania szkoły do 3 - letniego planu rozbudowy i odbudowy szkół powszechnych zdeterminowana społeczność szkolna przyśpieszyła prace porządkowe na terenie placówki poświęcając w tym celu 1 godzinę pozalekcyjną dziennie.[8]  W owym czasie nauczyciele mogli liczyć na zrozumienie i wsparcie mieszkańców, którzy m.in. poprzez Komitet Rodzicielski[9] czynnie uczestniczyli w procesie integracji lokalnej wspólnoty i pracach na rzecz szkoły. Organizowano dożynki gromadzkie, zabawy taneczne, loterie, akademie a  zgromadzony w ten sposób dochód przeznaczano na rzecz szkoły. Zaangażowanie było wzajemne, bowiem ówczesny, zarazem pierwszy, kierownik placówki
            w Baczynie Lewczuk Czesława przekraczając obowiązki wynikające z kompetencji kierownika szkoły czyniła starania o uruchomienie w Baczynie agencji pocztowo - telegraficznej[10], zainicjowała projekt oświetlenia ulic, otworzyła świetlicę gromadzką. W tym czasie podjęto, pierwszą w powiecie radiofonizację szkoły[11], uruchomiono świetlicę szkolną[12], z której uczniowie mogli korzystać zarówno w dni powszednie jak i wolne od zajęć, w ramach jej doposażenia zainstalowano głośnik radiowy. Do dyspozycji uczniów, a także miejscowej ludności zostało oddane boisko szkolne.

            Boisko szkolne.

             

            Klasa VII, rok szkolny 1949/50.

                            

                      Nie zawsze jednak współpraca grona pedagogicznego z miejscową ludnością układała się poprawnie, pierwsze zwiastuny nadchodzącego konfliktu przyniósł zatarg o plac przed kościołem, który służył wiernym jako plac postojowy dla furmanek, a dzięki staraniom kierownika szkoły[13] stać się miał częścią areału szkolnego. Kolejnym powodem sporu, daleko bardziej rzutującym na funkcjonowanie szkoły, stały się izby mieszkalne w budynku parafialnym zajmowane przez szkołę (w izbach mieszkalnych zajmowanych przez nauczycieli zamieszkać miał ksiądz wikary Wojciech Maryniak). Budynek zgodnie z umową był dzierżawiony przez szkołę, jednak kiedy termin dzierżawy wygasł, lokale nie zostały opuszczone przez dotychczasowych lokatorów, co spotkało się z otwartą wrogością mieszkańców, stojących w obronie przedstawicieli kościoła. Nauczyciele stracili autorytet zarówno wśród dorosłej części mieszkańców Baczyny jak i samych uczniów. Dalsza realizacja zadań edukacyjnych w tych warunkach nie była możliwa. Otwarty konflikt zakończył się oddelegowaniem nauczycieli wraz z kierownikiem placówki (na ich prośbę) do innych szkół w powiecie. Zajęcia szkolne zostały przerwane na okres 2 tygodni, do czasu powołania kolejnego składu uczącego. W lutym 1957 r. kolejnym kierownikiem szkoły został Stanisław Kawa.

                   Tuż po zakończeniu wojny przystąpiono do działań zmierzających do likwidacji analfabetyzmu. W tym celu wydano stosowną ustawę.[14] Oświatą w tym zakresie mieli być otoczeni zarówno półanalfabeci, czyli umiejący czytać, lecz nie potrafiący pisać, jak i niedysponujący obydwoma umiejętnościami analfabeci w wieku od 14 do 50 lat życia.[15] Koordynatorem zwalczania analfabetyzmu w skali kraju był specjalnie do tego zadania powołany Pełnomocnik Rządu do Walki z Analfabetyzmem. Jemu podlegali pełnomocnicy ustanawiani dla poszczególnych województw, powiatów i gmin. Na każdym szczeblu administracji powoływano komisje społeczne, których zadaniem było wspieranie pełnomocników. Osoby zarejestrowane przez komisje jako analfabeci lub półanalfabeci miały obowiązek uczestniczenia w kursach. Zwolnieni mogli być tylko czynni żołnierze oraz osoby upośledzone fizycznie bądź umysłowo.  Nauka mogła odbywać się na terenie zakładów pracy, w budynkach szkolnych lub też w innych zaadaptowanych na ten cel pomieszczeniach. Czynności polegające na rejestracji kandydatów, organizowaniu kursów oraz nauczaniu nie były opłacane i określane jako społeczna służba.[16] Odpowiedzialność za postępy i wyniki w nauce spoczywała na nauczycielach, których rolą była także organizacja kontaktów
            z książką i kulturą.[17] Niewątpliwie zadanie to ułatwiała uruchomiona w 1948 r. biblioteka szkolna, w której ilość wolumenów z roku na rok systematycznie się powiększała.[18]                    

                 W Baczynie wraz z kursami dla analfabetów i półanalfabetów zorganizowane zostały również kursy dla dorosłych i młodzieży w 3 -letniej szkole przysposobienia rolniczego.[19] Osobami odpowiedzialnymi za ich przebieg i realizację były nauczycielki Czesława Lewczuk i Adela Siwiec, których pracę wspierał delegowany z ramienia Związku Zawodowego opiekun społeczny.[20]  Mimo niskiej frekwencji kursy prowadzone przez baczyńskich pedagogów w oczach inspektoratu szkolnego oceniane były bardzo wysoko, jako jedne z najlepszych w powiecie.[21] Z inicjatywy kierownictwa placówki i grona pedagogicznego prowadzono także kursy „dobrego czytania” i kursy języka rosyjskiego, których zasięg działania wykraczał poza granice Baczyny, w 1951 r. ruszyły kursy dla pracujących. Mimo podjętych prac i kolejnych inwestycji (w roku szkolnym 1953/54 przeprowadzono częściowy remont budynku szkolnego – wykonano naprawę dachu i przestawiono kilka pieców), szkoła zmagała się nieustannie z problemami lokalowymi - ich ilość, wielkość oraz stan techniczny pozostawiał wiele do życzenia[22] i bez wątpienia wpływał na jakość nauczania. Potwierdzają to wnioski z przeprowadzonej wizytacji w szkole, którą określono jako zaniedbaną,[23] o niskim stopniu higieny wśród uczniów i podobnym stopniu zaangażowania nauczycieli (których jednocześnie usprawiedliwiano) Lekcja języka polskiego kl. I prowadzona przez nauczycielkę kwalifikowaną- Półchleb- nie wniosła nic wychowawczego, z drugiej strony warunki pracy kl. I są trudne: po trzech uczniów siedzi w dwuosobowych ławkach, stąd trudno przyzwyczajać uczniów do kształtnego pisania. Nauczycielka, tegoroczna absolwentka zna metodę pracy w kl. I..[24] W tak trudnych warunkach realizowano zadania edukacyjne przez kolejnych kilka lat. Stary, wilgotny, z zaciekami z przeszłości budynek wygląda obskurnie. Ze ścian odpada tynk, z sufitu glina, zostawiając zwisającą słomę.[25] – ten stan rzeczy uległ poprawie dzięki pozyskaniu kolejnego kredytu u progu dekady lat sześćdziesiątych,[26] jednak trudności związane z niewystarczającą ilością i kubaturą sal lekcyjnych pozostały.[27]                                                   

                     Niekorzystna ocena szkoły wystawiona przez wizytatora w roku 1954 [przyp. aut.] wydaje się niesprawiedliwa wobec działań, które podejmowane były z inicjatywy pracowników szkoły, a ich realizacja niejednokrotnie przynosiła wymierne korzyści nie tylko placówce w Baczynie. Dzięki staraniom Stanisława Czarkowskiego (pełniącego obowiązki kierownika szkoły od roku 1951), nauczyciela z dyplomem nauczyciela szkół średnich założono pracownię prac ręcznych. W ramach prowadzonego kółka technicznego „produkowano seryjnie” pomoce naukowe, które wykorzystywano nie tylko w macierzystej placówce, ale także przekazywano do pozostałych szkół w powiecie.[28] Zagadnienia techniczne były również obecne podczas zajęć świetlicowych, np. plan zajęć w czasie ferii zimowych w roku 1954 przewidywał m.in. budowę i obsługę traktora.[29] Technika nie była jedynym rozwijanym obszarem zainteresowań, w szkole funkcjonowały także inne organizacje młodzieżowe, umożliwiające zdobycie wiedzy, doświadczenia, realizacji pasji od harcerstwa po zajęcia artystyczne. Wachlarz zainteresowań poszerzał się wraz z wzrostem stanu liczby uczniów.[31]
            Na progu swojego funkcjonowania szkoła liczyła około 80 uczniów zgrupowanych w 6 klasach[32], z biegiem lat ilość ta wzrastała. Wraz z rozwojem sołectwa i gminy zwiększyła się ilość oddziałów i nauczycieli. W 1956 roku uruchomiono punkt filialny szkoły w Marwicach z nauczycielem prowadzącym zajęcia dla 24 uczniów.[33] Ograniczenia lokalowe oraz personalne wpłynęły na decyzję o dwuzmianowym trybie pracy w roku 1957/58.

                       Pod koniec 1958 roku szkoła w Baczynie stała się członkiem Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Gorzowie Wlkp., która była dlań zakładem opiekuńczym.  Zakład ufundował i zainstalował w szkole telewizor marki Orion. Prezent jednak nie został w pełni wykorzystany z powodu braku możliwości odbioru programu polskiego - kanał telewizji Niemieckiej Republiki Demokratycznej - nie cieszył się zainteresowaniem uczniów.  
                        W latach 1957-1958 zasady proklamowanego przez Władysława Gomułkę współistnienia Państwa i Kościoła zostały naruszone. Regres w stosunkach odzwierciedlało ustawodawstwo godzące w podstawy materialne kościoła, jak ograniczające jego wpływ na społeczeństwo, w tym także na młodzież i dzieci. Stopniowo rugowano na peryferie życia społecznego sferę duchowo – religijną.[34] Na mocy ustawy z roku 1961 szkoły jak i całokształt działań w nich prowadzonych stały się świeckimi, tym samym nauka religii została formalnie usunięta z ich murów[35] i przeniesiona do punktów katechetycznych. W Baczynie zajęcie katechetyczne odtąd prowadzone były w godzinach popołudniowych w miejscowym kościele.Na początku dekady nieznacznie poprawił się komfort prowadzonych zajęć dzięki uruchomieniu wodociągów i nowej (w starym budynku szkolnym) instalacji elektrycznej.  Jednak wszystkie te udoskonalenia nie wystarczały, bo kształcenie podstawowe przedłużono o kolejną klasę VIII.[36] Dotychczasowa ilość sal lekcyjnych nie wystarczała do sprawnego funkcjonowania szkoły. Ta nowa sytuacja prawna zdeterminowała działania, których celem stał się nowy budynek szkolny. Nie udało się zrealizować tego zamierzenia w ramach ogólnopolskiej akcji 1000 szkół na 1000-lecie państwa polskiego, a w trakcie kolejnej zmiany kierunku prowadzonej polityki, w dekadzie lat 70., kiedy rozpoczęto zmiany sieci szkolnej na wsi - celem utworzenia Zbiorczych Szkół Gminnych, dostępnych dla wszystkich dzieci
            w gminie i na obrzeżach miast.[37]                                                                                                    

                  W roku szkolnym 1973/74 do dyspozycji szkoły oddany został nowy obiekt, z salą gimnastyczną, świetlicą, własną kuchnią i obsługą[38], obiekt do którego nadal dowożono dzieci z filialnego punktu w Marwicach (do roku 1978 dowóz realizowany był furmanką). Nowa lokalizacja szkoły wraz z powstaniem nowej parafii w Baczynie[39] i objęciem jej przez proboszcza księdza Kazimierza Piechotę[40] wpłynęły na załagodzenie dotychczasowych konfliktów wewnątrz lokalnej społeczności.

                             Nowy budynek szkolny

                    Lata siedemdziesiąte to rozwój współpracy Baczyńskiej placówki z niemiecką szkołą podstawową z miejscowości Lichtenfelen (DDR), dochodziło wówczas do wspólnych spotkań, wymiany uczniów, korespondencji - jednak w drugiej połowie dekady współpraca ta została zaprzestana, by powrócić w nowej formie w drugiej dekadzie kolejnego stulecia.[41]     

                     W latach siedemdziesiątych Baczyńscy nauczyciele inicjowali i organizowali wiele przedsięwzięć o charakterze edukacyjno – rekreacyjnym, do takich bez wątpienia należały cieszące się wielkim zainteresowaniem i popularnością rajdy pociągowo – rowerowe.[42] Wiele z ówczesnych akcji szkoła kontynuuje do dziś, m.in. Turnieje Wiedzy o Bezpieczeństwie Ruchu Drogowego.      

            W wyniku reformy administracyjnej w połowie lat 70., zmieniającej układ terytorialny kraju i wprowadzającej dwustopniowy podział administracyjny[43], doszło do zmiany granic gmin a tym samym reorganizacji układu oświaty. Nowa siatka organizacyjna zmieniła także sytuację szkoły w Baczynie.[44] Dotychczasowy dyrektor Stanisław Kawa[45] został oddelegowany do Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp. Obowiązki dyrektora przejęła Krystyna Kawa, dotychczasowa nauczycielka tejże szkoły (placówka zbiorcza obejmowała: Lubno, Lubiszyn, Brzeżno, Ściechów, Staw, Wysoka - filia w Marwicach włączona).[46]    

                     W związku z zmianami administracyjnymi powstało województwo gorzowskie. Nowo obrany Kurator Oświaty i Wychowania przystąpił do organizacji administracji oświatowej na podległym sobie terenie. Powołano wówczas 52 jednostki organizacyjne, w tym: 9 wydziałów oświaty i wychowania, 6 referatów oraz 37 gminnych dyrektorów szkół. W roku 1976, w związku z regulacją granic gmin, wojewódzką administrację oświatową stanowiło 40 jednostek: 6 wydziałów oświaty i wychowania, 9 inspektoratów oświaty i wychowania oraz 25 gminnych dyrektorów szkół.[47]   Społeczne przemiany roku 1980 nie znalazły swojego odzwierciedlenia w przemianach systemu edukacji. Wydarzeniom tego czasu nie towarzyszyła społeczna potrzeba przeobrażeń oświatowych. Wprowadzenie stanu wojennego i wydarzenia roku 1982 spowodowały regres
            w polskiej edukacji. Pogłębiający się kryzys ekonomiczny wykluczał nakłady na oświatę.
                    W wyniku tych wydarzeń widoczny coraz częściej był brak ambicji i aspiracji intelektualnych młodych ludzi. Wykształcenie przestało być priorytetem. Znacznie zmniejszyła się liczba bibliotek, kin, świetlic, jak również liczba wydawanych książek, zaniedbana została oświata pozaszkolna, zawodowa i rolnicza. Nastąpiło znaczne zubożenie i obniżenie społeczne prestiżu nauczycielskiego.[48] O utrzymanie prestiżu, etosu zawodu nauczyciela w szkole
            i środowisku od roku 1985 starał się jej kolejny dyrektor Zenon Mielcarek, który musiał zmagać się także z coraz bardziej kurczącymi środkami finansowymi.[49] Zwielokrotniająca się ilość wychowanków szkoły skłoniła władze nadrzędne
            do roztoczenia opieki zdrowotnej nad placówką w Baczynie, opiekę taką pierwotnie sprawowała szkoła felczerska w Gorzowie Wlkp., z biegiem lat obowiązek ten spoczął na powstałym w Baczynie ośrodku zdrowia.[50] Niski stan kultury stomatologicznej zmienić miał uruchomiony w połowie dekady lat osiemdziesiątych gabinet dentystyczny, którego pierwszym pacjentem został uczeń ówczesnej klasy pierwszej Przemek Gniecioszek.[51]
            Nie udało się podnieść bazy dla rozwoju kultury fizycznej, pod koniec lat 80-tych szkoła nadal nie posiadała boiska sportowego i drugiej sali gimnastycznej, którą zbudowano w latach 90-tych.    

                  Początek lat osiemdziesiątych ukazał fatalny stan finansowy polskiej oświaty. Niestety dopiero pod koniec dekady zdano sobie sprawę z zaistniałej sytuacji.[52] Kolejne zmiany wiążą się z przełomem ustrojowym kraju, w wyniku obrad okrągłostołowych uzyskano prawo do tworzenia szkół niepublicznych w wyniku rejestracji, bez uzyskania zgody Ministra Edukacji Narodowej. W związku z rozbiciem monopolu państwa w zarządzaniu oświatą nastąpiła również likwidacja monopolu wydawniczego na podręczniki oraz zwiększyła się swoboda w realizowaniu programów szkolnych. Równocześnie ze zmianą ustroju nastąpiły duże zmiany w administracji oświatowej szczebla wojewódzkiego i niższego, we wrześniu 1990 roku zniesiono stanowisko inspektoratów oświaty i wychowania. W drodze konkursu powołany został kurator, jako terenowy organ administracji specjalnej do spraw oświaty, wyłączony ze struktur organizacyjnych Urzędu Wojewódzkiego. Kompetencje inspektorów oświaty zostały scedowane na dyrektorów szkół. Nowa ustawa z 7 września 1991 r. i tworzone na jej bazie akty wykonawcze ustaliły nadzór kuratora i jego urzędu bezpośrednio wobec dyrektorów szkół.[53] Zmiany w oświacie dopasowywano do zmian w innych obszarach funkcjonowania państwa. Istotą tego procesu było m.in. utworzenie w 1990 roku administracji samorządowej. Ważnym elementem stało się rozdzielenie sprawowania nadzoru pedagogicznego od zadania prowadzenia szkół,
            co wiązało się z zagadnieniami prawno – administracyjnymi i ekonomicznymi.[54]                         

                        Nowa dekada przynosząca zmiany, przyniosła regres finansowy oświaty, szkoła borykała się z problemami finansowymi, poczynając od dożywiania dzieci po niewystarczająca ilość lektur na półkach biblioteki szkolnej, likwidacji dowozu dzieci z Marwic.[55] Sytuacja nie pozostała bez wpływu na atmosferę panującą w placówce, którą kierował od roku 1991 Stanisław Czesak.[56] Jednak mimo trudnej sytuacji szkoła nadal wykonywała swoje liczne nadprogramowe funkcje i zadania dzięki m. in. postawie pedagogów, którzy poświęcając swój czas i energię kontynuowali zajęcia pozalekcyjne prowadząc je społecznie.[57] Dla podniesienia poziomu kultury fizycznej przy szkole podstawowej utworzono uczniowski klub sportowy „Orlik” z sekcjami strzelectwa sportowego, sekcji piłki nożnej chłopców i dziewcząt, tenisa stołowego, sekcji koszykówki, budując tym samym podwaliny pod przyszłe sukcesy sportowe szkoły.                                                                                       

                        W roku 1990/91 powróciła w mury szkolne religia w wymiarze 2 godzin tygodniowo – na lekcje, której w owym czasie uczęszczało 97,5% uczniów.[58] Zajęcia katechetyczne prowadziła Halina Suchecka i ksiądz Konrad Grobys. Tradycją stały się coroczne spotkania wigilijne pracowników szkoły, których gospodarzem był proboszcz parafii – tradycję spotkań pielęgnowano do jego śmierci w grudniu 2009 r.[59] Nowa dekada to także nowy język – język angielski wprowadzony do szkół w zastępstwie języka rosyjskiego, w roku 1991/92 wprowadzono także nową, sześciostopniową skalę ocen z przedmiotów oraz z zachowania - od wzorowego po naganne.      

                        W roku 1996 uchwałą Rady Gminy powołano w szkole w Baczynie jednostkę budżetową, która obsługiwała szkoły w Baczynie, Lubnie i w Wysokiej, wiązało się to z modernizacją budynku szkolnego i wydzieleniem nowych pomieszczeń. Remonty i modernizacja były kontynuowane także w dekadzie kolejnej, ze ścian znikła mozaika wymieniono okna, dokonano kolejnego remontu dachu.Modernizacja placówki to nie tylko zmiany w infrastrukturze budynku to także inwestycje w najnowsze zdobycze nauki, nowe formy i narzędzia komunikacji. Z końcem roku szkolnego 1996/97 Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych w Gorzowie Wlkp. przekazał szkole zestaw komputerowy typu Schneider – Joyce wraz z pełnym oprogramowaniem, który stał się zalążkiem przyszłej pracowni informatycznej. Akces Polski do Unii Europejskiej otworzył nowe możliwości, także przed polską edukacją, m. in. współudziału we wspólnych projektach, korzystania z europejskich funduszy. Jedną z pierwszych wykorzystanych szans było uruchomienie Internetowego Centrum Informacji Multimedialnej[60] zlokalizowanego w bibliotece szkolnej, której pomieszczenia podobnie jak pokój nauczycielski, pokój socjalny wyodrębnione zostały jeszcze w kadencji dyrektor Ireny Rynkiewicz. Zainicjowane przez dyrektora szkoły Romana Grochowskiego kolejne wizyty polskich olimpijczyków; Otylii Jędrzejczak, Pawła Korzeniowskiego, Łukasza Drzewińskiego nie pozostały bez wpływu na postrzeganie aktywności fizycznej, mimo iż sport i aktywny udział w kulturze fizycznej miały już pewne tradycje w życiu szkoły.  Szkoła w Baczynie brała udział, nie bez sukcesów, w rozgrywkach rangi gminnej, powiatowej, wojewódzkiej, ogólnopolskiej a także międzynarodowej.[61] Uczniowie realizowali swoje ambicje w zespołach koszykówki dziewcząt, tenisa stołowego[62], strzelectwa sportowego, piłki ręcznej, piłki nożnej. Należy pamiętać, iż te i inne działania prowadzone były po kolejnych zmianach w oświacie, jedną z nich był wprowadzony ustawą z dnia 25 lipca 1998[63] roku trójstopniowy system nauczania, na który składała się sześcioletnia szkoła podstawowa podzielona na dwa cykle kształcenia, trzyletnie gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne. Zmieniły się wówczas programy nauczania oraz same przedmioty. W klasach I-III wprowadzono nauczanie zintegrowane, natomiast w klasach IV –VI nauczanie blokowe, podobnie jak w  trzech klasach gimnazjum.

                    Na progu XXI wieku Szkoła w Baczynie stała się Zespołem Szkół Podstawowych i  Gimnazjalnych,[64] by w roku 2013/14 przyjąć patronat Polskich Olimpijczyków.[65]                

                     XXI wiek to nowe uwarunkowania, nowe wyzwania, kolejne szanse, ale i zagrożenia, pomysły elit rządzących i decydentów, gąszcz przepisów i wymogów, którym szkoła musi sprostać. Od roku 2008 pomaga jej w tym nowe kierownictwo w osobie dyrektor Jolanty Gintowt.                                                                                                                              Jednym z nowych wyzwań jest sprostanie obowiązkom, wynikającym z rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci 6 – letnie, które w roku szkolnym 2015/16 także zasilą klasy I Szkoły Podstawowej w Baczynie.[66]    

                   Dziś Szkoła kontynuuje wiele projektów zainicjowanych w latach ubiegłych, rozwija pasje i talenty[67] wśród nich pasje sportowe, m.in. dzięki wielofunkcyjnemu boisku, które oddano do użytku w 2010/11 r. W tym samym roku szkolnym dzięki współpracy z Centrum Integracji Społecznej w Lubiszynie[68] pozyskano środki finansowe, które wykorzystano
            na niezbędne bieżące remonty. Budynek szkolny wraz z bezpośrednim otoczeniem zmienił swoje oblicze, gabinety szkolne zostały doposażone w liczne pomoce naukowe (wśród nich tablice interaktywne)[69], standardem stał się szybki dostęp do internetu, ten z kolei umożliwił uruchomienie w szkole pierwszego w gminie interaktywnego systemu librus. Internet będący znakiem czasu i tempa zachodzących zmian w XXI wieku jest szansą, ale i, w wypadku nieumiejętnego korzystania, zagrożeniem. Z powodu istniejących zagrożeń, tych związanych z nowymi technologiami, ale i innych wynikających z przyczyn obiektywnych, w szkole obecny jest pedagog, wspomagający pełny rozwój dzieci i niwelujący sytuacje niebezpieczne. Integracja, wspomaganie najmłodszych i młodzieży, zwłaszcza będącej w okresie dojrzewania i borykającej się z problemami charakterystycznymi dla tego wieku (samookreślenia, osobowości, poszukiwania autorytetu, samoakceptacji) to zadania, którym szkoła musi sprostać.                                                                                             Mając na celu realizację określonych zadań, w tym także statutowych, szkoła prowadzi zainicjowaną bądź kontynuowaną współpracę z wieloma środowiskami, wśród nich są m.in.: Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Szansa” w Baczynie, Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Baczynie, Urząd Gminy w Lubiszynie, Nadleśnictwo Lasów Państwowych. Ponadto Baczyńska placówka bierze czynny udział w projektach o zasięgu ogólnokrajowym i  międzynarodowym w przypadku projektów unijnych. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi nierzadko dotyczy przedsięwzięć wykraczających poza ramy administracyjne działania zarówno szkoły, jak i gminy czy województwa.[70]                       

                           Wśród przedsięwzięć podejmowanych w ostatnich latach wymienić należy m.in.: unijny projekt Z fizyką i matematyką zdobywamy świat, Ogólnopolski Program Edukacyjny Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej i Urzędu Marszałkowskiego Trzymaj Formę dla szkół promujących zdrowie[71], projekt Radosna Szkoła czy projekt pod patronatem UNICEF-u Wszystkie kolory świata, ponadto rokrocznie szkoła jest gospodarzem i współorganizatorem Jasełek, przedsięwzięcia o charakterze społeczno – charytatywnym, integrującym społeczność szkolną z osobami wymagającymi szczególnej opieki z terenu naszej gminy. Nauczyciele podnoszą swoje kwalifikacje, dokształcając się na studiach podyplomowych, licznych kursach i projektach oferowanych m.in. przez WOM, zdobywają kolejne stopnie awansu zawodowego, podnosząc poziom zarówno nauczania jak i procesu wychowania powierzonych uczennic i uczniów.[72] O podnoszonym poziomie i jakości prowadzonych zajęć świadczą także kolejne certyfikaty, dyplomy i zaświadczenia będące odzwierciedleniem części wymogów stawianych współczesnej szkole: Certyfikat Lubuskiego Kuratora Oświaty „Szkoła promująca zdrowie”, Certyfikat ORE „Szkoła Demokracji – Szkoła Samorządności”, „Podnoszenie kompetencji uczniowskich w dziedzinie nauk matematyczno- przyrodniczych i technicznych z wykorzystaniem innowacyjnych metod
            i technologicznych – EDUSCIENCE”, Medal za zasługi dla Ligi Obrony Kraju, Brązowa Odznaka „Za zasługi dla Związku Żołnierzy Wojska Polskiego”.


            [1] Powstanie polskiej administracji powiatu gorzowskiego i pierwszych lat jej działalności opisuje D. A. Rymar, por.: D. A. Rymar, Powiat gorzowski wczoraj i dziś, Gorzów Wlkp., 2010.

            [2] Podczas wojny i okupacji zginęło w Polsce około 30% nauczycieli, 60% majątku trwałego zostało zniszczone, a pozostała część wymagała odbudowy. Rok szkolny 1946/47 wykazał brak około 10 000 nauczycieli. Spośród 66,6 tysięcy nauczycieli wówczas zatrudnionych 13% nie posiadało odpowiednich kwalifikacji. Liczba analfabetów oscylowała wokół 3 milionów. Zniszczenia dotknęły również szkolnictwo wyższe. Około 60% budynków i 90% ich wyposażenia uległo dewastacji. Por.: Raport o stanie oświaty w PRL, Warszawa 1973, s.18.

            [3] J. Zysnarski, Słownik Gorzowski, 1999.

            [4] Główne założenia szkolnictwa powojennego przedstawiono na Ogólnopolskim Zjeździe Oświatowym w Łodzi. Zjazd zaproponował jednolitą i obowiązkową 8 -letnią szkołę powszechną w miastach i na wsi, bezpłatne szkoły ogólnokształcące i zawodowe, zorganizowanie szkół zbiorczych, by zapewnić jednolitość szkół ośmioklasowych na wsi, rozbudowę i podniesienie poziomu szkół dla dorosłych, likwidację analfabetyzmu. Ministerstwo Oświaty przejęło postulaty zjazdowe, z zastrzeżeniem 8 –klasowych szkół w miejscowościach dysponujących odpowiednią bazą lokalową i wykwalifikowaną kadrą, dla całego kraju w latach 1945/47 przyjęto przedwojenny model szkolnictwa.
            Por.: Polska Ludowa, Materiały i studia, tom I, Warszawa 1962, Ogólnopolski Zjazd Oświatowy w Łodzi, Łódź 1945.

            [5] Zajęcia szkolne w Baczynie odbywały się od roku szkolnego 1945/1946.

            [6] APG, PPRN i UP w Gorzowie Wlkp., Materiały dotyczące szkoły w Baczynie [1948] 1950-1963, sygn. 1345, Tymczasowe orzeczenie
            w sprawie organizacji szkoły ogólnokształcącej stopnia podstawowego w Baczynie gminy Kłodawa powiatu Gorzowskiego,20.XII. 1950 r.
            ,
             s. 5.

            [7] APG, PPRN i UP w Gorzowie Wlkp., sygn. 1345, Materiały dotyczące szkoły w Baczynie [1948] 1950-1963, Karta inwentaryzacyjna budynków i lokali szkół (zakładów), s. 1. W 1946 r. Baczyna ujęta została w 3 letnim planie rozbudowy i odbudowy szkół powszechnych.

            [8] Zobowiązanie dotyczyło wszystkich klas, por.: Kronika Szkolna 1948.

            [9] W roku 1948 Komitet Rodzicielski wraz z kierownikiem szkoły liczył 13 osób.

            [10] Agencja pocztowo – telegraficzna uruchomiona została 1 kwietnia 1949 r.

            [11] Radioodbiornik został przekazany szkole 21 listopada 1948 r. przez Komitet Rodzicielski.

            [12] Sala świetlicowa posiadała osobne wejście.

            [13] W roku 1955/56 Stanisław Czarkowski zwrócił się do władz oświatowych z prośbą o włączenie spornego terenu do majątku szkolnego.

            [14] Ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o likwidacji analfabetyzmu (Dz. U. z 1949 r., Nr 25, poz. 177).

            [15] Tamże, art. 2 – 3.

            [16] Tamże, art. 16 – 24.

            [17] APG, Inspektorat Szkolny w Gorzowie Wlkp. sygn. 218, Okólnik Nr3/50, s. 2.

            [18] W 1948 roku biblioteka szkolna liczyła 50 wolumenów, następnym 246, w 1951 posiadała 30 miejsc siedzących i 604 tytuły, pod koniec dekady było ich ponad 2000.

            [19] Kursy rozpoczęły się 8 listopada 1948 roku, łączna liczba uczestników to 82 os. Na 63 uczestników kursów dla dorosłych i młodzieży 3 letniej szkoły przysposobienia rolniczego ukończyło 51 os. Kurs dla analfabetów i półanalfabetów zakończyło pomyślnym wynikiem egzaminu 17 os. Por.: APG, Inspektorat Szkolny w Gorzowie Wlkp., sygn. 260, Dziennik lekcyjne Rok szkolny 1949/1950.

            [20] Do marca 1950 zostały zorganizowane i przeprowadzone 4 kursy (kursy prowadzone były w dwóch grupach), przedmiotami wykładanymi były: j. polski, arytmetyka z geometrią oraz nauka o Polsce i świecie współczesnym, Kurs trwał 240 godzin, w przypadku kursu rozpoczętego w listopadzie 1949 r. zajęcia prowadzone były 3 razy w tygodniu w godzinach popołudniowo – wieczornych (od godziny 18.00 do godziny 21.30), por.: APG, Inspektorat Szkolny w Gorzowie Wlkp., sygn. 260, Dziennik lekcyjny Rok szkolny 1949/1950.

            [21]  Por.: Gazeta Lubuska, 9.02.1950.,  Głos Wielkopolski, 26.02.1950.

            [22] Ze względu na warunki lokalowe i ilość uczniów w roku szkolnym 1949/50 kierownik placówki zalecał łączenie zajęć w klasach III i IV. Por.: APG, Inspektorat szkolny w Gorzowie Wlkp., sygn. 38, Projekt organizacji szkoły podstawowej w Baczynie na rok szk. 1945/50 Gmina Kłodawa, s. 5.

            [23]  Niska ocena stanu technicznego dotyczyła przede wszystkim „budynku nr 1” należącego do kurii biskupiej.

            [24]APG, Inspektorat szkolny w Gorzowie Wlkp., sygn. 38, Sprawozdanie z wizytacji szkoły podstawowej
            w Baczynie przeprowadzonej w dniach
            [1954 r.- przyp. aut.] przez Antoniego Konteckiego kier. Szkolnictwa podstawowego, s.155- 157.

            [25] Rok Szkolny 1960/61, por.: Kronika Szkolna 1948.

            [26] Za pozyskane środki wyremontowano budynek: wymieniono tynk, podsufitkę, uruchomiono wodociąg, założono elektryczne oświetlenie w starym budynku i poczyniono inne naprawy sprzętu szkolnego.

            [27] Szkoła mieszcząca się w dwóch budynkach oddalonych od siebie o około 100 m. liczyła 2 sale lekcyjne
            w poniemieckim budynku szkolnym (w którym zlokalizowane było także przedszkole oraz pomieszczenia mieszkalne nauczycieli) i 3 sale lekcyjne budynku dawnej plebani, gdzie zlokalizowana była także kancelaria szkoły, biblioteka oraz mieszkanie kierownika placówki.

            [28] Wśród wykonywanych prac: tablice, wykresy, obrazy schematyczne, modele. Członkowie kółka technicznego prowadzonego przez Stanisława Czarkowskiego zdobywali laury na w konkursach ogólnopolskich.  Praca „Koło wodne” w konkursie Młodego Technika, w roku szkolnym 1954/55.

            [29] APG, Inspektorat Szkolny w Gorzowie Wlkp., sygn. 38, Plan zajęć w czasie ferii zimowych Szkole Podstawowej w Baczynie, s. 148.

            [30] Por.: Kronika Szkolna 1948.

             

            [31] W dekadzie lat osiemdziesiątych wśród organizacji, kół i związków działających w ramach szkoły były m.in.: Zuchy, LOP, spółdzielnia uczniowska, samorząd uczniowski, koło geograficzne, chór uczniowski, ZMP, PCK, ZHP, TPPR, koła: filmowe, biologiczne, recytatorskie, matematyczne, polonistyczne, języka angielskiego, szachowe, gimnastyki korekcyjnej oraz zespół instrumentalny.

            [32] APG, Materiały dotyczące szkoły w Baczynie [1948] 1950-1963, sygn. 1345, Karta inwentaryzacyjna budynków i lokali szkół (zakładów).

            [33] APG, Materiały dotyczące szkoły w Baczynie [1948] 1950-1963, sygn. 1354, Sprawozdanie jednostkowe szkół podstawowych w roku szkolnym 1956/57 według stanu w dniu 20. IX.1956 roku, s. 197.

            [34] Por.: H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s. 457 – 478, D. Śmierzchalski – Wachowicz, Duchowieństwo Rzymskokatolickie na Pomorzu Zachodnim, Środkowym i Ziemi Lubuskiej w świetle dokumentów państwowych z lat 1945-1989, Tom I, Zielona Góra, 2014.

            [35] Dz. U.  Nr 32, poz. 160.

            [36] Zapowiedziana reforma wchodziła w życie w roku szkolnym 1966/67, dla organizatorów pozostawał pewien margines czasu
            na przygotowanie bazy lokalowej, sieci ośmiolatek na wsi oraz programów nauczania. Dz. U. Nr 32, poz. 160., A. Kantecki, Szkolnictwo Gorzowskie w latach 1945-1975 [w:] Gorzów Wlkp. w 60 – leciu 1945 – 2005, pod red. D. A. Rymar, J. Sikorski, Gorzów Wlkp. 2005,
             s. 215.

            [37] M. Kocór, Nauczyciele wobec zmian edukacyjnych w Polsce, Rzeszów 2006, s. 32.

            [38] W szkole w ramach świetlicy funkcjonuje także stołówka szkolna gdzie uczniowie codziennie mogą zjeść ciepły posiłek oraz skorzystać
            z tzw. przerw herbacianych. Od roku 2014/2015 z inicjatywy Samorządu Szkolnego na stołówce przygotowywane jest także drugie śniadania składające się z „zdrowych produktów”, oferta cieszy się dużym zainteresowaniem (w tym samym roku szkolnym zakończył swoje funkcjonowanie sklepik szkolny).

            [39] Marzec 1975 r.                                                      

            [40] Ks. Kazimierz Piechota był inicjatorem i organizatorem budowy nowego domu parafialnego.

            [41] Podobnie jak w dekadzie lat 70. XX w., po upływie kilku lat kontakty (realizowane w ramach projektów unijnych ) z niemieckimi placówkami zostały przerwane.

            [42] Trasy rajdów były z roku na rok urozmaicane nowymi szlakami, np. trasa z roku szkolnego 1976/77 przebiegała przez Warmię i Mazury - wiodła przez Malbork, Ostródę, Olsztyn, Mrągowo, Mikołajki, Giżycko, Kętrzyn, z roku 1977/78 przez Malbork, Nowy Staw, Stegnę, Westerplatte, Gdańsk, Jastarnie, Juratę, Władysławowo, Hel.

            [43] Dz. U. z 1975r. Nr 16, poz. 91, 158. Por: M. Kallas, Historia ustroju Polski X-XX w., Warszawa 1999.

            [44] Baczyna stała się częścią gminy Lubiszyn.

            [45] W roku 1986 za zasługi dla oświaty Stanisław Kawa odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski .

            [46] 1983 r.

            [47] P. Franków, Szkolnictwo Gorzowski po roku 1975 [w:] Gorzów Wlkp. w 60 – leciu 1945 – 2005, pod red.
            D. A. Rymar, J. Sikorski, Gorzów Wlkp. 2005, s. 227.

            [48] A. Ćwikliński, Zmiany w polskiej edukacji w okresie globalizacji, integracji i transformacji systemowej, Poznań 2005, s. 298.

            [49] Już w minionych latach występowały kłopoty z finansowaniem dożywiania dzieci, wyposażenia świetlic, szkolnych, zapomóg
            dla najuboższych.

            [50] Ośrodek zdrowia został zorganizowany w lokalu przyparafialnym, opuszczonym przez szkołę.

            [51] „Przemek….  z tego pomieszczenia wyszedł z płaczem.”, Kronika Szkolna, 29.09. 1985.

            [52] Od czasów zakończenia II wojny światowej aż do roku 1990 ukazały się trzy raporty dotyczące polskiego systemu edukacji. Za każdym razem diagnozowały one stan polskiej oświaty oraz wskazywały na przedsięwzięcia reformatorskie.

            [53] B. Woltman, Szkice z dziejów województwa gorzowskiego 1975 – 1995, Gorzów Wlkp. 1997., s. 91, Dz. U. 1991 Nr 95 poz. 425.

            [54] Dz. U. 1991 Nr 95 poz. 425.

            [55] Likwidacji uległ także oddział przedszkolny funkcjonujący w ramach placówki szkolnej od dnia jej powołania.

            [56] Ograniczona ilość godzin, zmiany treści nauczania poszczególnych przedmiotów i niewystarczające ilości środków finansowych doprowadziły do ruchów personalnych.

            [57] Protokół ze zwykłego posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 28. XI.91 r.

            [58] Protokół z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 17.XII.90 r.

            [59] Po śmierci ks. proboszcza Konrada Grobysa parafię objął ks. Jarosław Zagozda, który kontynuuje misję ewangelizacji także podczas zajęć katechetycznych.

            [60] ICIM to projekt Ministerstwa Edukacji i Nauki współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego pod nazwą "Internetowe Centra Informacji Multimedialnej w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych".

            [61] Małe Piłkarskie Mistrzostwa Świata 2006 - POLICE CUP 2006, II Miejsce w I Mistrzostwach Polski w Piłce Nożnej Dziewcząt Szkół Gimnazjalnych - Biskupiec 2008, I i II miejsce w klasyfikacji indywidualnej Lubuskiej Ligi strzeleckiej w karabinku i pistolecie pneumatycznym 2012.

            [62] Nauczycielem prowadzącym zawodników tenisa stołowego w latach 1988-1991 był Ryszard Kulczycki, znany i zasłużony działacz sportowy o osiągnięciach rangi krajowej i międzynarodowej.

            [63] Ustawa z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, Dz. U. z 1998 r. Nr 117, poz. 759.

            [64] Dokonano likwidacji filii w Marwicach mimo/z powodu małych klas „…o rodzinnej atmosferze”, Głos Gorzowski 06.03.1998, s. 1, 5. Filia składała się z 3 oddziałów: zerówki, I i II klasy – 25 dzieci. Argumentem przemawiającym za likwidacją filii było także 2,5 km drogi prowadzącej do Baczyny bez bezpiecznego pobocza.

            [65] Wybór patrona został dokonany drogą ogólnoszkolnych wyborów przeprowadzonych przez szkolną społeczność.

            [66] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy
             o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw
            , Dz. U. z 2013 r. poz. 1265.

            [67]Działania Szkoły zostały wymienione i opisane na jej stronach internetowych www.szkolabaczyna.edupage.org

            [68] CIS nie było jedynym źródłem dofinansowania.

            [69] Pozyskiwanie środków materialnych i finansowych możliwe było dzięki udziałowi szkoły w projektach unijnych m.in.: Kapitał ludzki 9.1.2 „Z fizyką i matematyką zdobywamy świat” i współpracy z podmiotami także wspierającymi rozwój edukacji takimi jak CIS „Rozwój”.

            [70] W roku szkolnym 2010/2011 realizowano projekt współpracy międzynarodowej z gminą Brisen.

            [71] I miejsce w województwie Lubuskim.

            [72] Zwiastun nowych zagadnień podnoszonych przez tzw. środowiska genderowe, z którymi polska oświata będzie mierzyć się w kolejnej dekadzie.